Ο ΤΡΕΛΟΣ ΛΑΓΟΣ ΜΕ ΤΟ ΚΟΜΜΕΝΟ ΠΟΔΙ.

video 

Mίλτος Σαχτούρης

Αργύρης Χιόνης
…
Οπτικοποίηση-Επιμέλεια:

Θανάσης Πάνου

Οι συγγραφείς αν έχετε παρατηρήσει έχουν τρελή αδυναμία στους λαγούς. Τους ελεύθερους και ντελικάτους λαγούς τους τόσο αθώους, ευαίσθητους και σεξομανείς, που όλοι ζηλεύουν και θέλουν να γευτούν και το ποδάρι να τους κόψουν. Οι άνθρωποι, συνήθως, δεν αγαπούν ότι τους γυρνά την πλάτη και δεν μπορούν εύκολα να το πιάσουν. Αγαπούν, συνήθως, όντα που με τον τρόπο τους υποτάσσονται και είναι ανεκτικά σε χαϊδολογήματα και όλα εκείνα που τους κάνουν να νοιώθουν αναγκαίοι και ως αναγκαίοι, αδιαμφισβήτητα ανώτεροι.

Θα μπορούσε να υποθέσει κανείς, ότι ο λαγός αν είχε αγκάθια και ήταν άνοστος η αν είχε δηλητήριο το δάγκωμά του, αν ήταν τέρας άσχημο με πιο μεγάλα αυτιά και όν που τριγυρνά μόνο τις νύχτες, δεν θα ήταν το άτυχο ζώο που το ποδάρι του φέρνει μεγάλη τύχη. 

Το λαγοπόδαρο, λέει, αν και κομμένο, είναι τόσο τυχερό που σε σώζει, χωρίς χαμπάρι να το πάρεις. Χωρίς καν να κουνηθείς η τύχη σου χαμογελά και τρυφερά στην αγκάλη της σε σφίγγει. Έτσι δεν χρειάζεται καθόλου να τρέξεις, κωλοκάθεσαι κανελώνοντας το ρυζόγαλο και τρέχει το σακάτικο λαγοπόδαρο και την ατυχία αφανίζει προσπερνώντας την, ακόμη και σύριζα κομμένο. Τόση η δύναμή του. Και άλλη τόση η εξυπνάδα του ανθρώπου. Και ήταν ανέκαθεν τόσο μεγάλη η εξυπνάδα του ανθρώπου που το ματωμένο λαγοπόδαρο το μελετούσε τρείς ολόκληρες βραδιές κάτω από την πανσέληνο και μάλιστα με ειδικά λόγια, μυστικά ξόρκια μαγισσών, που την κόρη του Ωκεανού, Θεά τύχη ξεσήκωναν και αυτή αντίδωρο τους πρόσφερε ευμάρεια για την δοτική πράξη τους ετούτη.  Και δεν ψέγω τον Έλληνα άνθρωπο που πιστεύει στην καλή του τύχη και όλο τις πράξεις τους αναβάλει προσμένοντάς την, αλλά τον άνθρωπο παντού στη γη, που για την ευκαρπία του δαπανά περισσότερη ενέργεια αναζητώντας λαγοπόδαρα. Παντού μα παντού, από άκρη σε άκρη σε τούτο τον πλανήτη η τύχη τριγυρνά, ακόμη και στην ελληνοβουδιστική τέχνη της Γκαντχάρα, που η Βουδιστική θεότητα Χάριτι παρουσιάζεται να κρατά το κέρας της Αμάλθειας και να φορά ελληνικές ενδυμασίες. Γι αυτό οι δεισιδαιμονίες καλά κρατούν και στον σημερινό κοινωνικό μεσαίωνα. Μάλιστα το πεπρωμένο και η τύχη αν το ψάξουμε καλά κατοικούν σε μια κινέζικη τσαγιέρα. Και μάλιστα αυτή η τσαγιέρα είναι σε τροχιά γύρω από τον αστέρα Μπετελγέζ που βρίσκεται 650 έτη φωτός από την Γη και άλλα τόσα από την λογική. Και όπως η επιστήμη δεν μπορεί να αποδείξει ότι αυτή η τσαγιέρα δεν υπάρχει έτσι και ο λαγός δεν μπορεί να πείσει ότι το λαγοπόδαρο που κουβαλά ως μέλος απαραίτητο πάνω του, του φέρνει τύχη και τύχη δεν θα φέρει στους ανθρώπους.

Η μήπως η δοξασία αυτή δεν αφορά το κυνήγι του λόγου και των τις ιδεών; Μήπως γι’ αυτό ο συγγραφέας, ο ποιητής και ο καλλιτέχνης μπρος στον λαγό ίστανται με δέος;  Ο λαγός γεννιέται με ανοιχτά τα μάτια, ζει και πεθαίνει με ανοιχτά μάτια και ποτέ δεν τρέχει ευθεία. Μοναχικός ο λαγός σαν τις ιδέες, αντιπροσωπεύει τη σοφία καθώς έχει δει όλα τα μυστήρια της αναπαραγωγής, ενός κόσμου άγνωστου.

Ο λαγός είναι αυτός που όσο τον πλησιάζεις, τόσο αυτός στο βάθος του ορίζοντα απομακρύνεται, προς μία προοπτική που μόνο οι ιδέες ξέρουν να  φωλιάζουν. Η μήπως ο λαγός ο ίδιος είναι μια ελεύθερη ιδέα που όλο τρέχει-τρέχει γιατί αν σταθεί θα βρεθεί μαγειρεμένη και μέσα από ορθάνοικτες μασέλες, εύπεπτη μάζα θα καταλήξει στο στομάχι, στιφάδο που όλοι να καταβροχθίσουν λιγουρεύουν; Η αλλιώς, οι δεισιδαιμονίες αυτές είναι κάτι σαν τα τεράστια φτερά του “Άλμπατρος” του Μποντλέρ που σέρνονται χάμω και δυσκολεύουν παρέα με τον λαγό να τρέξεις.

Και όπως η απουσία επιθετικών προσδιορισμών στον τρελό λαγό του Σαχτούρη υποδεικνύει τον ίδιο αλλά και εμάς ως λαγούς, έτσι, με αυτό τον τρόπο αναδύεται από τον κόσμο του υποσυνειδήτου η εφιαλτική ατμόσφαιρα που περισφίγγει ασφυκτικά τον κόσμο των ιδεών. Και όπως στην καταληκτική στροφή με το «θάνατο στο στόμα»  του τρελού λαγού, η εκκωφαντική σιωπή αντανακλά την αγωνιώδη μάχη της ύπαρξης με το παράλογο του τέλους έτσι και ο ποιητής μέσα από τις λάσπες προσπαθεί απεγνωσμένα όρθιος να σταθεί μέσα στο άναρθρο σήμερα που τον λόγο ευνουχίζει.

Γι αυτό και ανάμεσα στον λαγό και τον ποιητή 
παρεμβάλλονται οι δεισιδαιμονίες σαν σφαίρες 
που πάντα τις ελεύθερες ιδέες στοχεύουν.

Γι αυτό, ίσως, εσύ και εγώ 

είμαστε πάντα 

του Σαχτούρη «οι τρελοί λαγοί».

Ο Τρελός Λαγός

Γύριζε στους δρόμους ο τρελός λαγός
γύριζε στους δρόμους
ξέφευγε απ' τα σύρματα ο τρελός λαγός
έπεφτε στις λάσπες

Φέγγαν τα χαράματα ο τρελός λαγός
άνοιγε η νύχτα
στάζαν αίμα οι καρδιές ο τρελός λαγός
έφεγγε ο κόσμος

Bούρκωναν τα μάτια του ο τρελός λαγός
πρήσκονταν η γλώσσα
βόγγαε μαύρο έντομο ο τρελός λαγός
θάνατος στο στόμα

ΕΝ ΑΡΧΗ ΗΝ Ο ΗΧΟΣ...Το ήθος-μουσικοί τρόποι- Γ. Ζουγανέλης

ΕΝ ΑΡΧΗ ΗΝ Ο ΗΧΟΣ...

«Ουδαμού γαρ κινούνται κινούνται Μουσικής τρόποι, άνευ Πολιτικών νόμων Των μεγίστων...» 

ΠΛΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤ. Δ΄ 4240

(Πουθενά δεν μεταβάλλονται οι τρόποι της μουσικής χωρίς ταυτοχρόνως να μετακινηθούν οι μεγαλύτεροι πολιτικοί νόμοι...)

Η δημιουργία είναι κραδασμός, ο κραδασμός είναι ήχος κι ο ήχος έν τη συνθέσει του, είναι μουσική.

Η δημιουργία στο σύνολό της είναι ΜΟΥΣΙΚΗ.

Η ζωή μας, είναι μουσική. Περιέχουμε τον ήχο (κραδασμό) στο κύτταρό μας, πρίν ακόμη συλληφθούμε, πρίν ακόμη γεννηθούμε.

Η ποιότητα της μουσικής που περιέχουμε, είναι ακριβώς ανάλογη, με την ποιότητα των αισθημάτων μας, γι αυτό τον λόγο, είμαστε υπεύθυνοι, κατά μιαν έννοια, για την ποιότητα της «Παγκόσμιας μουσικής» της Αρμονίας.

Η Δημιουργία, είναι κίνησις, ήχος, κραδασμός...

Όλα ρέουν και ό,τι ρέει κινείται και ότι κινείται πάλλεται και ό,τι πάλλεται ποιεί ήχο και χορό.

Ες αεί δονούμενοι κι εμείς, αιώνιοι χορευτές, υπήρχαμε και θα υπάρχουμε εις το διηνεκές.

Ότι μας περιβάλλει, ορατόν και αόρατον, υπόκειται σε κίνηση και ότι κινείται πάλλεται και ότι πάλλεται χορεύει και τραγουδά, υπακούοντας στον «θεικό» (συμπαντικό) νόμο.

Η μουσική για τους αρχαίους Έλληνες, είχς ευρύτερη έννοια: αποτελούσε αδιάσπαστη ενότητα λόγου, ήχου και κίνησης και χαρακτήριζε την ζωή τους, σε όλες τις εκδηλώσεις τους.

Το ήθος, κύριο χαρακτηριστικό και νόμος απαράβατος, όριζε και εν πολλοίς καθόριζε τις πράξεις και τους λογισμούς τους.

Η έννοια του ήθους, ταυτόσημη με το μέτρον και το θεμιτόν, που για τους Έλληνες, απέρρεαν από την τάξη του Σύμπαντος, ήταν απόλυτα συνδεδεμένη με τη μουσική τους έκφραση.

«Η μουσική είναι η εικόνα της ουράνιας Αρμονίας»

(ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ)

ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΟΥΓΑΝΕΛΗΣ

Ο Γιάννης Ζουγανέλης ήταν μεγάλος, αναγνωρισμένος καλλιτέχνης. Έκανε την τούμπα σολιστικό όργανο, γράφτηκαν έργα ειδικά γι’ αυτόν, συνεργάστηκε  με μεγάλες ορχήστρες και σπουδαίους συνθέτες.  

«Μελετώ οκτώ και δέκα ώρες την ημέρα, ζαλίζομαι, γέρνω στην τούμπα, ευτυχώς είναι μεγάλο το όργανο, μπορώ να το αγκαλιάσω∙  κλείνουν τα μάτια μου από την αδυναμία, αγαπώ αυτή την αδυναμία, με κάνει πιο δυνατό από τη δύναμή μου!»

Το ήθος-οι επτά κύριοι μουσικοί τρόποι των ελλήνων που παρατίθενται, 

διακρίνονται ο καθένας με το ήθος του…

ΔΩΡΙΟΣ-ΦΡΥΓΙΟΣ-ΛΥΔΙΟΣ

 ΜΙΞΟΛΥΔΙΟΣ- ΥΠΟΔΩΡΙΟΣ

ΥΠΟΦΡΥΓΙΟΣ-ΥΠΟΛΥΔΙΟΣ

Από τον πρώτο ελληνικό δίσκο για τuba

 -1988- Γ. Ζουγανέλης-

Επιμέλεια-οπτικοποιηση: Θανάσης Πάνου

video I

video II

ΓΙΑ TUBA, 

ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΖΟΥΓΑΝΕΛΗ. 

(εις μνήμην)

Το 2004 στις 31 Ιανουαρίου, είχα την χαρά σε μια λογοτεχνική βραδιά του φίλου ποιητή Αργύρη Χιώνη να συνυπάρξω μουσικά με τον μεγάλο μουσικό και άνθρωπο Γιάννη Ζουγανέλη. Ως μαέστρος η ευγενική ματιά του οδήγησε τους αυτοσχεδιασμούς από την TUBA του και τα ξύλινα πνευστά μου σε παράλληλους κόσμους με την ποίηση του Αργύρη Χιόνη. Μια βραδιά που γέμισε τα τοπία της ψυχής μας. Ο Ζουγανέλης στη βιβλιοθήκη που είχε δημιουργήσει και κάνει δωρεά στην ΄ Ανω Αιγίρα , μου εξήγησε το ποίημα που είχε γράψει για τον φίλο του ποιητή Νίκο Καρούζο και το οποίο είχε αφηγηθεί στον πρώτο Ελληνικό δίσκο για ΤUBA το 1988. Αιτία υπήρξε η λέξη «αμφιφλόξ» που είχε παραδώσει αμφιθάλουσσα με την ποίησή του ο Καρούζος. Σε γράμμα μου, του αφιέρωσα το ποίημα «για TUBA» παιχνιδίζοντας μέσα στις 67 λέξεις του «αμφι…» που μου είχε δωρίσει.

«Ο Αμφίγειος»

Μνήμη Γιάννη Ζουγανέλη

Μόνος είμαι και αμφικεάζω την νόηση,

αμφιδεής, όταν αμφικνεφής

είναι η καθημερινότητά μου.

Όμως,

όταν αμφιδέρκομαι όλη την μαγεία

της ποιητικής θάλασσας

αμφικαθέργω στην ψυχή μου αμφίαλος,

το αμφίτριτον φώς και αμφιστένω

με μουσικούς φθόγγους που αμφιχορεύουν ,

αμφιέλεκτοι σιμά μου

διότι είναι η ώρα που αμφιφώς

μεσούντος του ήλιου

ως αμφηβατήρ και ως αμφιφαής…

Μόνος είμαι και κόπτω στα δυο την νόηση, γεμάτος φόβο, όταν σκοτεινή είναι η καθημερινότητα. Όμως, όταν περισκοπώ όλη την μαγεία της ποιητικής θάλασσας περικλείω στην ψυχή μου το υπό της θαλάσσης περιβαλλόμενο , το διάτρητο φώς, και βογκίζω εκ βάθους με μουσικούς φθόγγους που χορεύουν πέριξ, ως τροχός σιμά μου. Είναι η ώρα που ο ουρανός φωτίζεται από τα δυο ουράνια σώματα, ήλιο και φεγγάρι. Μεσούντος του ήλιου, ως υπερασπιστή στην πέριξ του νεκρού μάχη για να μην σκυλευτεί.

Ο πλησιόχωρος, Γείτων…

«H Τελευταία Αλκοόλη»

Χταπόδια χέρια στριφογυρίζουν τα ποτήρια, έκτακτοι και μόνιμοι πότες που γλωσσοκοπανούν γέλια και δάκρυα μέσα στο αλκοόλ, που μαστιγώνουν τα κρύα της εργασίας τα μεδούλια με σούπα από ορμητικό οινόπνευμα πασπαλισμένη με ιδρώτα.

Και εγώ, τσιγάρο 75, καπνός ανεβαίνοντας κακοντυμένος. Μέσα και δίπλα στα πνευμόνια και τα ήπατα με την σκληρότητα μαρμάρου που επίκεινται ολοκληρωτικά πάνω στην κάθε γκρι απόγνωση και απελπισία.

Κι αυτός, ο μπάρμαν, μια βρύση πίσω από το σκαλισμένο ξύλο, βγάζει ψαλίδια από τις τσέπες του, κόβει ποτά σε δόσεις ακριβείας, και από τις χαραμάδες κάθε μπουκαλιού, διπλοκλειδώνει την κάθε οργή, ταύρος που μασκαρεύεται σε ταυρομάχο με χέρια που ρίχνουν απλόχερα ελεημοσύνη σε όλους τους στεναγμούς που ξεφυσούν γύρω από τη μουσική σκηνή του.

Αυτό το προσωρινό κατάλυμα, το μπαρ που λίγο το νοιάζει αν το διασχίζουν ανώνυμοι ίσκιοι, συντρίβει πόνους, ράβει πληγές, και υλοποιεί της κάθε εκκλησιάς τις υποσχέσεις.

Ένα κάλεσμα είναι, μια ορθάνοικτη αγκαλιά, στην κάθε γωνιά των πόνων και των χαρούμενων στιγμών, καμωμένο να ροκανίζει τη νύχτα και το πρωί να κλείνει τα φτερά του.

Το μπαρ, αιχμή της κάθε απόδρασης, στην ακριβή και αναγκαία γωνία, αιχμή που προσκαλεί και γελαστά ανοίγει την αυλαία στης κάθε νύχτας την άναρχη φυγή.

«H Τελευταία Αλκοόλη»

Πνιγόμουν σε ιστοφάγα παγίδα

ασθμαίνων στους πόθους των μηρών

λιγότερος πολύ από διψασμένο όν

που σε τακτά διαστήματα

ποτίζουν με ιδρώτα Αμαζόνων.

Στο τέλος ,

με άρπαξε ένα πτηνό ,

-ονόματι Αλκοόλη-

πλανόμενο σαν σινιάλο καπνού,

και με πότιζε με πάθος και υπερβολή

που οδηγεί στη σοφία ενός απύθμενου σύμπαντος

με ορθάνοικτο στόμα χωρίς περάσματα,

αφηγητής και κάτοπτρο της πτώσης

που παραδέρνω μόνιμα αιωρούμενος.

Και εγώ,

όμοιος με αρνί βόσκω την ακινησία ,

αναμένοντας χαμογελαστούς λύκους

και επιμειξίες θηλυκών όντων χωρίς πρόσωπα

μόνο με μάσκες κατοικημένα,

σκέλεθρα της γενετήσιας μου ορμής.

Και αυτή,

η Υπεραξία που με αποκτήνωσε

κολυμπάει στην Αλκοόλη

χορεύοντας με ηδονή.

Πλάνη; Ζύμη καυστική,

ένα άκουα φόρτε είναι,

ή ένα δυνατό ragtime;

…

Ευκολότερα αστραπή να πιάσω,

ευκολότερη αυτή καθεαυτή και η ανάσταση,

παρά η προστακτική της έλευσης,

η προσμονή σε τροχιά αγρυπνίας

της τελευταίας Αλκοόλης,,

λείψανο και απομεινάρη του κάθε έρωτα,

της απολύτρωσης της κάθε αναίτιας νύχτας.

video

Απόδοση : Θανάσης Πάνου

…

Μουσική :Ακης Περδίκης