Κωστὴς Παλαμᾶς «Τὰ σκολειὰ χτίστε»

Κωστὴς Παλαμᾶς

(Πάτρα, 13 Ιανουαρίου 1859 - Αθήνα, 27 Φεβρουαρίου 1943)

Τρία οπτικοποιημένα ποιήματα

«Τὰ σκολειὰ χτίστε»

«Οἱ θεοί»

«Ἡ νίκη»

Ἡ μεγαλοσύνη τῶν ἐθνῶν δὲ μετριέται μὲ τὸ στρέμμα.

Μὲ τῆς καρδιᾶς τὸ πύρωμα μετριέται καὶ τὸ αἷμα.

video

https://vimeo.com/191066306

Μουσική:

“Σα Ρασία”

Ακορντεόν, Τσέλο: 

Ομάδα "Ξένιος Ακρίτας"

Τὰ σκολειὰ χτίστε

… Λιτὰ χτίστε τα, ἁπλόχωρα,

μεγάλα, γερὰ θεμελιωμένα,

ἀπὸ τῆς χώρας, ἀκάθαρτης,

πολύβοης, ἀρρωστιάρας, μακριά.

Μακριὰ τ᾿ ἀνήλιαγα σοκάκια,

τὰ σκολειὰ χτίστε.

Καὶ τὰ πορτοπαράθυρα τῶν τοίχων

περίσσια ἀνοῖχτε, νά ᾿ρχεται ὁ κὺρ Ἥλιος,

διαφεντευτής, νὰ χύνεται,

νὰ φεύγει, ὀνειρεμένο πίσω του

ἀργοσέρνοντας τὸ φεγγάρι.

Γιομίζοντάς τα νὰ τὰ ζωντανεύουν

μαϊστράλια καὶ βοριάδες καὶ μελτέμια

μὲ τοὺς κελαηδισμοὺς καὶ μὲ τοὺς μόσκους,

κι ὁ δάσκαλος, ποιητὴς

καὶ τὰ βιβλία νὰ εἶναι σὰν τὰ κρίνα…

Γεώργιος Ροϊλός (1867-1928)

 Οι ποιητές (π 1919.)

 Λάδι σε μουσαμά, 130 εκ. x 170 εκ.

Βρίσκεται στη συλλογή του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός».

Μεγάλοι ποιητές Της Γενιάς ΤΟΥ 1880.

Στα δεξιά της σύνθεσης απεικονίζεται ο Α. Προβελέγγιος

 να διαβάζει κάποιο ποίημά του, ενώ από τα αριστερά προς τα δεξιά διακρίνονται:

Στρατήγης, Γ. Δροσίνης, I. Πολέμης, 

K. Παλαμάς και Γ. Σουρής.

Οἱ θεοί

Καὶ πρωτοεῖδε ὁ πρῶτος ἄνθρωπος

τοῦ ἥλιου τὴν ἀνατολή,

καὶ νὰ τῆς γλυκαποκρίνεται

γρίκησε μία μουσική,

χίλια λόγια, χίλια ἐγκώμια

πρὸς τῆς μέρας τὴν πηγή.

Κι ὅλα, ὦ θάμα, κι ὅλα, κ᾿ οἱ ὕμνοι,

καὶ τὰ λόγια καὶ τὰ ἐγκώμια,

σκορπιστήκανε στὰ τετραπέρατα,

καὶ τὰ σάρκωσαν οἱ αἰῶνες,

καὶ γινήκανε φωτοθεοὶ

καὶ ἁρμονίας τέρατα.

Ἡ νίκη

Τὸ τελευταῖο ποίημα τοῦ ποιητῆ,

ἐντὸς τοῦ Β´ παγκοσμίου πολέμου

…

Παιδιά μου ὁ πόλεμος,

γιὰ σᾶς περνάει θριαμβευτής·

τῶν ἄδικων ὁ πόλεμος

δὲν εἶν᾿ ἐκδικητής

εἶναι ὁ θυμὸς τῆς ἄνοιξης

καὶ τῆς δημιουργίας

Κι᾿ ἂν εἶναι, καὶ στὸν πόλεμο

μέσα ἡ ζωὴ θυσία,

ὁ τάφος εἶναι πέρασμα

πρὸς τὴν Ἀθανασία!

Ἀγρύπνησα...

J᾿ai fait ce que je pus...

Victor Hugo

Ἀγρύπνησα, ὑπηρέτησα, ἔκαμα ὅ,τι μποροῦσα,

κ᾿ εἶδα πὼς εἶχε ὁ πόνος μου συχνὰ γιὰ πληρωμὴ

περίγελο. Μὲ μάτιασε τὸ μίσος, καὶ ἀποροῦσα,

γιατὶ πολὺ καὶ ὑπόφερα καὶ δούλεψα πολύ.

27.2.22

Ξανατονισμένη μουσική, 1930

Ἅπαντα, τόμ. ΙΑ´, σελ. 240

Ο Κωστής Παλαμάς (Πάτρα, 13 Ιανουαρίου 1859 - Αθήνα, 27 Φεβρουαρίου 1943) ήταν ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ιστορικός και ήταν κριτικός της λογοτεχνίας. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, με σημαντική συνεισφορά στην εξέλιξη και ανανέωση της νεοελληνικής ποίησης. Αποτέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής γενιάς του 1880, πρωτοπόρος, μαζί με τον Νίκο Καμπά και τον Γεώργιο Δροσίνη, της αποκαλούμενης Νέας Αθηναϊκής (ή Παλαμικής) σχολής.

Ο Παλαμάς ήταν ένας από τους πολυγραφότερους Έλληνες λογοτέχνες και πνευματικούς ανθρώπους. Δημοσίευσε συνολικά σαράντα ποιητικές συλλογές, καθώς και θεατρικά έργα, κριτικά και ιστορικά δοκίμια, συγκριτικές μελέτες και βιβλιοκριτικές. Την επιμέλεια της επανέκδοσης των έργων του μετά το θάνατό του ανέλαβε ο γιος του Λέανδρος Παλαμάς επίσης ποιητής και κριτικός της λογοτεχνίας.