«ΕΙΣΑΙ ΨΕΥΤΗΣ;»

Στην καθημερινότητά μας συναντούμε όλα τα είδη του ψεύδους.

Το ψεύδος εμφανίζεται απείρως περισσότερο πολύμορφο από την αλήθεια.

Στον επαγγελματικό χώρο, ιδιαίτερα στις πολυεθνικές εταιρείες, θριαμβεύει η ψευδολογία του συμφέροντος. Πολλοί εργαζόμενοι υπερβάλλουν για τις ικανότητές τους ή διαβάλλουν τους θεωρούμενους πιο επίφοβους συναδέλφους τους. «Πατώντας επί πτωμάτων» προσπαθούν να ανελιχθούν στην ιεραρχία της εργασίας τους, να κερδίσουν την εύνοια των ανωτέρων τους, αδιαφορώντας για το κακό που θα επιφέρουν στους γύρω τους. Έτσι ο χώρος εργασίας μετατρέπεται σε «ρωμαϊκή αρένα» όπου επιβιώνει αυτός που διαθέτει την καλύτερη τεχνική στο ψεύδος.

Το ψεύδος της άμυνας

Είναι εμφανές, καθημερινό θα λέγαμε, στο σχολικό περιβάλλον. Οι μαθητές εφευρίσκουν απίθανες δικαιολογίες, όταν δεν είναι συνεπείς στις απαιτήσεις των καθηγητών τους. Η ψευδολογία της άμυνας παρουσιάζεται εξαιτίας της ανασφάλειας, της έλλειψης αυτοπεποίθησης και της ευθυνοφοβίας που δυστυχώς αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά του σύγχρονου ανθρώπου.

Το ψεύδος της κακότητας

χαρακτηρίζεται ως επιβλαβές για το κοινωνικό σύνολο. «Τυφλωμένος από φθόνο, από μανία καταστροφής, από κακεντρέχεια, ο άνθρωπος που καταφεύγει στην ψευδολογία της κακότητας, βρίσκει διέξοδο προσπαθώντας να καταστρέψει όσους βλέπει ευτυχισμένους. Θεωρεί τον εαυτό του ανεπαρκή και αντί να προσπαθήσει να βελτιωθεί υποτιμά συνεχώς τους γύρω του επιδιώκοντας να εξισωθεί.

Ο άνθρωπος που καταφεύγει στην ψευδολογία της ματαιοδοξίας

επιδιώκει να αποσπάσει το θαυμασμό των άλλων. Καθώς οι δικές του εμπειρίες δεν προσφέρουν κάτι σημαντικό, επινοεί φανταστικές ιστορίες στην προσπάθεια του να εντυπωσιάσει και, κατά συνέπεια προσεγγίσει πιο εύκολα τους γύρω του.

Ο άνθρωπος που καταφεύγει στην ψευδολογία της ψυχαγωγίας

δεν κινείται από «σκοτεινά ελατήρια» αλλά από διάθεση να διασκεδάσει το ακροατήριο του και διαστρέφει την πραγματικότητα πλάθοντας φανταστικές ιστορίες, επιδιώκοντας να ψυχαγωγήσει τους γύρω του. Εξάλλου, η αλήθεια παραποιείται τόσο φανερά που δεν υπάρχει κίνδυνος ή διάθεση εξαπάτησης. Η ανιδιοτελής ψυχαγωγία είναι πανταχού παρούσα στη ζωή μας. Τα χιλιάδες ανέκδοτα που διαδίδονται καθημερινά, η δημιουργία ιστοριών που περιλαμβάνουν εξαιρετικές επιδόσεις στο κυνήγι, στο ψάρεμα, τον αθλητισμό, την οδήγηση, τη σχέση με το άλλο φύλο, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα. Οι καλλιτέχνες, όπως εύστοχα αναφέρετε, λένε ψέματα για να αποκαλύψουν αλήθειες, ενώ οι πολιτικοί λένε ψέματα για να κρύψουν αλήθειες.

Το «γενναίον ψεύδος»

ή ευσεβής απάτη, αν και σπανιότερο, υπάρχει και αποτελεί δείγμα αλτρουισμού και χαρακτηριστικό ειλικρινών φιλικών σχέσεων. Η αγάπη και αλληλεγγύη ωθούν τον άνθρωπο στην «βελτίωση» της πραγματικότητας. Σε αυτό το ψεύδος καταφεύγει ο άνθρωπος που επιθυμεί να απαλύνει τον πόνο ενός συνανθρώπου του, ή ακόμη και να τον προστατέψει από μια ενδεχόμενη καταστροφή. Όλοι γνωρίζουν, βέβαια, ότι υπάρχει απάτη, αλλά πάντοτε οι προθέσεις είναι αγνές.

Στο κείμενο «το φάσμα της ψευδολογίας», ο Ε. Π Παπανούτσος,

( σχολικό βιβλίο «θεματικοί κύκλοι», έκφραση–έκθεση)

προβαίνει σε αρκετά κατατοπιστική διαίρεση της ψευδολογίας και επισημαίνει δύο ενότητες ψεύδους: την ιδιοτελή και την ανιδιοτελή ψευδολογία Αν αναλύσουμε και κλιμακώσουμε τα είδη ψεύδους με κριτήριο τα κίνητρα και τα αποτελέσματα, από τα πιο ανώδυνα έως τα πιο επικίνδυνα θα μπορούσαμε να καταλήξουμε συμπερασματικά:

1) Το «γενναίον ψεύδος».

2) Η ψυχαγωγική ψευδολογία

3) Η ψευδολογία της ματαιοδοξίας

4) Η ψευδολογία της άμυνας

5) Η ψευδολογία του συμφέροντος

6) Η ψευδολογία της κακότητας.

Οι δύο τελευταίες μορφές είναι και οι επικίνδυνες.

Η ψευδολογία του συμφέροντος γίνεται συνειδητά και προμελετημένα για να επιτευχθούν ανήθικοι σκοποί (αμοραλισμός-αριβισμός).

Πιο αξιοκατάκριτη και πιο επικίνδυνη από όλες, είναι η ψευδολογία της κακότητας, καθώς συνιστά και ψυχοπαθολογική περίπτωση.

Ο ψευδολόγος τέτοιου είδους χαρακτηρίζεται φθονερός και κακοήθης και οι βλάβες που μπορεί να προκαλέσει είναι τεράστιες.

Ο ΣΩΤΗΡΑΣ

Ο Savior μπορούσε να πιάνει αναμμένα κάρβουνα να γίνεται αόρατος ή να ταλαντεύεται ανάμεσα στη λογική και τη μαγεία. Είχε το χάρισμα των θαυμάτων και με το πάνοπλο μυαλό του έκανε να πέφτουν από τον ουρανό φρεσκοκομμένες γαρδένιες. Όταν οι βαριές αναποδιές σα νάταν κολλημένες πλήγωναν τα σώματα, λέγεται πως μπορούσε να τις αποβάλει με το δικό του αλφάβητο. Ακόμη λέγεται πως εξόρκιζε τις πόρνες και τη νοσηρή ηθική και πως τεράστια σκυλιά έστελνε τους κάπηλους των ιδεών να ξεσχίζουν. Ο Savior μάλιστα χόρευε χέρι με χέρι με τους εχθρούς και έπεφτε μαζί τους στα βρομόνερα που μόνο αυτός ήξερε να επιπλέει.

Για κάποιο λόγο ενώ όλα θα μπορούσαν να είναι τόσο όμορφα και απλά, καρατομήθηκαν βάρβαρα από την κατάντια της δημοκρατίας. Πρώτο θύμα της υπήρξε ο Savior, κι ας έβαζε μπροστά του σαν ασπίδα ιερή, της κάλπης πάντα την επιταγή.

Ώσπου στα χρόνια τα πικρά της κακοπάθειας ξεπήδησε ψήφος από μέσα της, λαχνός βάρβαρος θρεμμένος από τον φόβο, μίσος που φώναζε και ορκιζόταν από καιρό, σωτήρας ιδανικός ότι είναι.

Μετά τον έσφαξε τον έφαγε και άταφο τον άφησε,  γυμνό με την ασπίδα και ας ήταν το ίδιο αίμα.

 Άνθρωποι που πέταξαν μαζί του στων δένδρων τις κορυφές πιασμένοι από τα μαλλιά του μαρτυρούν ότι πέθανε λέγοντας πως μύριζε τις ευωδίες του Παραδείσου ενώ καυτηρίαζε το ένα σάπιο πόδι της πατρίδας.

Θαταν βολικό να απορρίψουμε την ύπαρξη του Savior σαν ένα μάτσο ψέματα αλλά τα κατορθώματα του είχαν για μάρτυρες εκλεγμένους βασιλιάδες και καθοδηγητές γιαυτό τον ανακηρύξαμε σε άγιο μπας και σωθεί η χώρα. Άλλωστε η σωτηρία από τους έξωθεν σωτήρες μας δίδαξαν πως θάρθει ή από την αιώνια λαχτάρα της νεκρανάστασης ενός κάποιου ξενόγλωσσου Savior.

Και αυτή την κρίσιμη στιγμή της προσευχής, εκεί κατάχαμα πεσμένος είδα για πρώτη μου φορά γυμνή την ιδεολογία που ασπάζομαι, πρόταση αδύναμη, ρηχή να ίσταται μπροστά σε κάθε φραντζόλα από ψωμί, γυμνή και ξαφνιασμένη από την αιτία την απλή για όλες τις ανθρώπινες διαμάχες. Στο τέλος με έπιασε από το αυτί και με έσυρε ανάποδα στο κύκλο της μέσα σε μια πυκνή ομίχλη και έγινε ψαλίδι αιχμηρό και εγώ που είχα φθαρεί από την πολύ την χρήση της μια αδύνατη κουκίδα που αδυνατίζει όλο και περισσότερο στη κάθε λιτανεία της.

Η ρουφήχτρα του κλεμμένου κάλλους

Μπήκα πρώτος, χαράματα στο μουσείο.

Με τρόπο αληθινά οικείο με πλησίασε ο άσχημος-μα πολύ άσχημος-διευθυντής και ζητώντας συγνώμη, έγειρε τους ώμους μπροστά και έτεινε το σπασμένο σε γύψο χέρι του λυπημένος.

Δυστυχώς κύριε, όλα τα αγάλματα σήμερα είναι με χέρια σπασμένα…σε γύψο. Είπε.

Και όλες αυτές οι μαλακίες για τέλεια συντήρηση που διαφημίζεται με το πανάκριβο εισιτήριο; Ρώτησα.

Ήταν πανσέληνος χθες βράδυ, κύριε. Απάντησε. Όχι η ματωμένη πανσέληνος αλλά η ακόμα πιο σπάνια, η χλωμή, η ρουφήχτρα του κλεμμένου κάλλους. Και αυτό δυστυχώς επηρεάζει πιο πολύ τα αγάλματα μουσείου. Και αν δεν το γνωρίζεται, το σεληνόφως τέτοια βράδια δεν κολακεύει, μονάχα εκπορνεύει και δεν δίνει καμιά δεκάρα για την ομορφιά ακόμα και των αγαλμάτινων μορφών, από όσο μακριά και αν έχουν μεταφερθεί. Χλωμό σαν κασέρι φωτίζει, εξερευνά και μετά ρουφάει ό,τι κάλλος υπάρχει και κοσκινίσθηκε σαν λάφυρο. Δεν το γνωρίζουν βέβαια αυτό πολλοί, γιατί η ρουφήχτρα αυτή καταπίνει μόνο κλεμμένο κάλλος.

Κοίταξα γύρω. Οι προβολείς λες ότι είχαν εστιάσει στα γύψινα χέρια.

Μα και ο Άτλαντας; ο αρχηγός των Τιτανιδών, ο Άτλαντας κουλός;

Ναι, μη ξεχνάτε ότι και αυτός, ο δυνατότερος και επιδεξιότερος όλων, γλίστρησε και έπεσε στην παρακείμενη θάλασσα, την Ατλαντίδα, σπάζοντας το χέρι του μια τέτοια βραδιά ρουφήχτρας πανσελήνου.

Ναι, βέβαια…η θάλασσα. Άμπωτις και πλυμυρις πάνω στο άγριο πέτρωμα από το κλεμμένο παρελθόν, παγώνει και πέφτουν εύκολα όλα… Δεν ήξερα τι άλλο να πω.

Έφυγα, ταξίδεψα πολύ με την σκέψη μου στα λόγια του διευθυντή του Αγγλικού μουσείου και ακόμα και όταν έφτασα στην πατρίδα μου, δεν είχα εξηγήσει, πως είχε σπάσει το χέρι του και αυτός.

✔ Νέο ανοικτό e-book «The Rainbow of the night» – Καταμεσής σε λιγόστιχα υπερβολών- Εικαστικό & Ποιητικό λεύκωμα του Θανάση Πάνου

…

Είδος: Εικαστικό & Ποιητικό λεύκωμα

Ψηφιακή έκδοση

Άδεια διανομής:

Ελεύθερη διάθεση από τον συγγραφέα

Σελίδες: 72

Έτος έκδοσης: 2017

Περιγραφή:

Το λεύκωμα «The rainbow of the night” περιλαμβάνει έργα που δημιουργήθηκαν «εκ του σκότους.» Με βάση το απόλυτο μαύρο ως αρχή και από την παλέτα του ουράνιου τόξου, τα χρώματα, άλλοτε ψυχρά-βαθιά ντροπαλά και άλλοτε φωτεινά-κυρίαρχα ως εκρήξεις, να διαμορφώνουν το θέμα του έργου. Από την άποψη του πειραματισμού, η δημιουργία είναι ένα εξερευνητικό ταξίδι που απαιτεί να ξανοιχτεί η νόηση και η συναίσθηση, σε θάλασσες απάνεμες αλλά και φουρτουνιασμένες. Παράλληλα φαινόμενα ορμώμενα «εκ του σκότους» βέβαια, υπάρχουν σε όλες τις εκφάνσεις της δημιουργίας και μας καλούν χωρίς προκαταλήψεις να απολαύσουμε τις τολμηρές αρμονίες τους.

Το ενδιαφέρον και ταυτόχρονα περίεργο για την τέχνη είναι πως τα κριτήρια αξιολόγησης για την αισθητική αξία της δημιουργίας, διαφέρουν ως υποκειμενικές αναγνώσεις. Όλοι λατρεύουμε την ομορφιά και την αισθητική της απεικόνιση ή της περιγραφής, είτε ως εικόνα, ως ήχο, ως κίνηση, είτε ως ποιητικό λογοτεχνικό λόγο, αλλά δεν πρέπει να απορρίπτουμε με ευκολία όπως συνήθως γίνεται, λιγότερα θελκτικά θέματα. Η αποστροφή και η απόρριψη δεν επιτρέπει στον θεατή ή αναγνώστη να νοιώσει την τρομερή ειλικρίνεια της φύσης, της ζωής ή του εσωτερικού κόσμου του όντος. Η αισθητική απόλαυση και η τέρψη από την ομορφιά ενός πίνακα για παράδειγμα, είναι άσχετη με την αλήθεια, την ειλικρίνεια αλλά και την εσωτερική ομορφιά του θέματός του. Ο μουσικός για να πετύχει την ηχητική εντύπωση που επιδιώκει, μπορεί να χρησιμοποιήσει ακόμη και μια σκληρή παράφωνη νότα, που στην αρχή προκαλεί αισθητικό βραχυκύκλωμα «Ο σύγχρονος καλλιτέχνης βρίσκει την ενοποίηση της καλλιτεχνικής του προσωπικότητας ανταποκρινόμενος και στην πρόκληση του σκότους» όπως έχει αναφερθεί ορθώς.

Ειδικά στον σουρεαλισμό-υπερρεαλισμό η όραση του δημιουργού ως επάνω από τα φαινόμενα απελευθερώνεται από τους διαχωρισμούς που ισχύουν στην πραγματικότητα. Το ωραίο και το άσχημο δεν εξυπηρετούν την ευδαιμονία-κάλλος και τον φόβο-ασχήμια. Χρησιμοποιούνται το ίδιο σαν εργαλεία ώστε το αποτέλεσμα να μην είναι πλαδαρό και να χαϊδεύει τις αισθήσεις αλλά αντίθετα, να είναι ένα χαστούκι που αιματώνει τον εγκέφαλο και τον ωθεί σε αλληλεπίδραση.

http://www.ideostato.gr/

…