ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ-ΠΟΙΗΤΗ ΘΑΝΑΣΗ ΠΑΝΟΥ
ΣΤΗ ΜΑΙΡΗ ΛΑΡΕΝΤΖΑΚΗ ΓΚΙΩΝΗ
ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ
''ΠΑΛΜΟΣ''. (ΣΕΛ. 16)
https://www.facebook.com/PoetryT.Panou?ref=hl&bookmark_t=page
kε Θανάση Πάνου είναι ιδιαίτερη τιμή
και χαρά αυτή η
συνέντευξη
μαζί σας. Πολύ σημαντικές οι σπουδές σας τα έργα σας, είστε ευχαριστημένος ;
ευτυχισμένος άνθρωπος;
Κυρία Γκιώνη
ευχαριστώ πολύ για την φιλοξενία σας, αποτελεί ιδιαίτερη χαρά η επικοινωνία με
εσάς και τους φίλους μας που παρακολουθούν αυτήν την ιδιαίτερα φορτισμένη
περίοδο τον λόγο και γενικά την τέχνη, ως δραστηριότητες που μπορούν να ευαισθητοποιήσουν
και να κινητοποιήσουν άμεσα και έμμεσα Η ευχαρίστηση και η ευτυχία που αναφέρεται , είναι βέβαια πλατιές έννοιες. Στην δική μου
κοσμοθεωρία δεν μπορώ όμως να αποκόψω την ατομική μου ευτυχία, όταν θεωρώ ότι
είναι άμεσα συνδεδεμένη με την κοινωνική ευτυχία η ευημερία.
Υπό αυτή την
οπτική δεν μπορώ να απαντήσω θετικά , όταν η ανθρώπινη υπόσταση και σκέψη μου
βαρύνονται από τα όσα τραγικά συμβαίνουν δίπλα μας. Από μια άλλη οπτική, αυτό που επιδιώκω ή θεωρώ δείκτη
ευτυχίας, είναι ο βαθμός της ελευθερίας
που μπορώ να κατακτήσω και αφορά κυρίως την ψυχοπνευματική μου έκφραση ενάντια στις
«εσωτερικές φυλακές» που κτίζει η ανταγωνιστική εποχή μας.
ερωτ.2η Έχετε αυτοβιογραφικά στοιχεία στα έργα σας ;
Δεδομένης της συνεχούς μετακίνησης του
προσωπικού και εικαστικού κόσμου, φυσικά δανείζομαι βιώματα υπαρκτά ( έστω υποσυνείδητα)
, αλλά ως είδη καθημερινής χρήσης
αναποδογυρίζουν και αποσπώνται από τον αντικειμενικό χώρο τους.Έτσι προσπαθώ
να αποκτήσουν αισθητική - καλλιτεχνική αξία . Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι
ενσωματώνω την ηθική ή ψυχολογική μου πλευρά στη στο έργο που προσπαθώ να δημιουργήσω μιας και αυτή η
νέα συνείδηση συνεχώς μετακινείται ως όν
που αποσπάται από την εσωτερική μου τάξη. Αυτό το χάος , την αταξία στην αυστηρή δομή μιας αυτοβιογραφικής
αφήγησης προσπαθώ να αναιρώ. .
ερωτ.3η Ένας
Ποιητής -Συγγραφέας στην εποχή μας είναι ερευνητής 'η μόνο
στοχαστής-παρατηρητής ;
-Πολλοί
θεωρούν ότι η σημερινή ποίηση έπαθε καθίζηση . Λείπει το νεύρο, έγινε χάδι
νωχελικό που δεν αιματώνει τον εγκέφαλο. Δεν παράγει τις εκλεκτότερες
παραισθησιογόνες ουσίες αλλά ναρκώνει με
εύκολο ηδονισμό. Η έλλειψη πλέον αντικειμενικών κριτηρίων αξιολόγησης σε όλους
τους τομείς ακόμα και στην ποίηση και στα πρόσωπα γενικά των γραμμάτων δημιουργεί
αυτή την εντύπωση. Όμως ο άνθρωπος των γραμμάτων ως ευαίσθητη κεραία ή ως σεισμογράφος
της εποχής του δεν μπορεί να είναι απλώς παρατηρητής. Οπωσδήποτε το μυστήριο
της ζωής και της αδικίας λειτουργεί ως εφιάλτης και μια απλή ανάλυση ή
ανίχνευση των αιτίων δεν θεωρώ ότι αρκεί.Ο συγγραφέας δεν είναι ένας «ένοικος» αυτού του κόσμου . Ανιχνεύει, κατατάσσει «κεφαλαιοποιεί» και ανάλογα με το «γνωστικό
του οπλοστάσιο» δρα. Πιστεύω ότι δεν
είναι τυχαίος ο χαρακτηρισμός ότι : «οι ποιητές είναι οι κρυφοί νομοθέτες του
κόσμου».
ερωτ.4η Η
Ανατολική κουλτούρα η ποίηση , η τέχνη δίνουν ουσία -αλήθεια στα οικουμενικά ανθρώπινα
συναισθήματα;
Σε μια
παγκοσμιοποιημένη εποχή και σε μια χώρα τόσο διαλυμένες, μια αναφορά στην
αλήθεια και τον συναισθηματικό κόσμο μοιάζει ολότελα ανεδαφική ή αντίθετα
κοφτερά επίκαιρη.Το ερώτημα που προκύπτει είναι με ποιο τρόπο θα συντελεστεί η
ανάπτυξη, η πρόοδος μέσα από τις διεθνείς προκλήσεις σε συνδυασμό με την προστασία
του συναισθηματικού κόσμου και την διαφύλαξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που
καταπατούνται ασύστολα και ματώνουν ιδιαίτερα τους ευαίσθητους δέκτες , τους
ανθρώπους του πολιτισμού.Εδώ λοιπόν χρειάζεται η «κραυγή» και η επιστροφή από
την οικονομία στον άνθρωπο που είναι και το υποκείμενό της. Στόχος
μας θα έπρεπε να είναι εκτός της
οικονομικής προόδου και η δημιουργία περισσότερων χώρων όπου οι άνθρωποι
θα αισθάνονταν «οικεία» τεχνίτες των σχέσεων τους, κύριοι των πράξεων τους και
δημιουργοί πνευματικών αγαθών.
Πρώτος όρος είναι η αναγνώριση όχι μόνο των
οικονομικών υπό στενή έννοια αλλά και των ψυχο-πνευματικών αναγκών. Η φιλοδοξία να κατακτηθούν και πάλι τέτοιοι
χώροι βρίσκεται στη βάση της αυτενέργειας και της καλλιέργειας της αντίληψης
της συλλογικότητας.Όσο θα μένει όμως η
λογική δέσμια της απάθειας και της παραγωγής θα αναπαράγει την ίδια στείρα
κατάσταση όπου η συμμετοχή θα ταυτίζεται με την συγκέντρωση ενός φιλοθεάμονος
κοινού που παρακολουθεί και χειροκροτεί.Ο μόνος νικητής σε τέτοιες καταστάσεις
είναι η πλαδαρότητα και η ελαστικότητα στις σχέσεις της κοινότητας.
ερωτ,5η Την
ατομική ηθική ευθύνη πως την αντιλαμβάνεστε;
Σήμερα, με τα τραγικά σοκ που υποβάλλεται
η ανθρωπότητα, η επιθυμία για ένα ανθρώπινο οικονομικό-κοινωνικό σύστημα και μια πολιτική με ανθρώπινο-ηθικό πρόσωπο,
γίνεται το βασικό αίτημα της συμμετοχής των πολιτών στον αστικό κόσμο.Έτσι
πολλοί απογοητευμένοι από τον κυνισμό, την βαρβαρότητα, τις δολοπλοκίες ,
αγωνίζονται να δημιουργήσουν ένα μοντέλο κοινωνικής αυτό-ανάπτυξης με ηθικό
κέντρο... Η ατομική ευθύνη , ο ηθικός
τόπος και τρόπος ζωής αποτελεί και τον απαράβατο όρο «conditio sine uua non» για να πραγματοποιηθεί το βήμα «στων
ιδεών την πόλη». Δεν πρέπει να ξεχνάμε
τα Πυθικά ρητά ή Δελφικά γράμματα (στο προπύλαιο του ναού του Απόλλωνα στους
Δελφούς) που εστιάζουν στη «τέχνη του επίγειου ανθρώπινου βίου» όπου γνώμονας
είναι η ανθρώπινη σκέψη και οι διαχρονικές ηθικές αξίες.
ερώτ.6η Ο 20ος
αιώνας (όπως ένας συγγραφέας είπε ) υπήρξε το χειρότερο θέατρο προμελετημένου
κακού στην ιστορία της ανθρωπότητας .Ποιά είναι η γνώμη σας ;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ :
Η Χώρα μας το
γνωρίζει πολύ καλά αυτό. Οι καιροί
ξαναέγιναν κακοί.Τα λόγια, ήπιων και χαμηλών τόνων των πολιτικών
διαιώνισαν καταστάσεις σε μια 'ιερή' στασιμότητα των πάντων. Η ανθρωπότητα
βρίσκεται σε ένα οριακό σημείο. Όπως στο θέατρο όμως, το σενάριο κρύβει με τα όπλα του δημιουργού, το τέλος από τον θεατή.Πιστεύω στην
αισιόδοξη τροπή, μιας και η ανθρωπότητα
διαθέτει σήμερα όλα τα όπλα που, ανάλογα με την χρήση τους , μπορούν να φέρουν
την ευτυχία ή την καταστροφή. Η εγρήγορση και η συμμετοχή του κάθε πολίτη στην
παράσταση είναι η απάντηση στα απαισιόδοξα μηνύματα.Η παθητικότητα είναι το
χειρότερο σενάριο.Ειδικά εμείς οι Έλληνες δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ακόμα και
τα αγάλματα πονάνε , αισθάνονται και κακοποιούνται και από τα μάτια ενός
φιλοθεάμονος κοινού.
ερωτ . 7η Οι
κοινωνίες σε ποιό σημείο εξέλιξης βρίσκονται κατά την άποψή σας ;
Συνυπάρχουμε
με βάση ασφυκτικούς ορθολογικούς κανόνες, κοινωνικά συμβόλαια (που δεν έχουμε
υπογράψει και δεν γνωρίζουμε τις ρήτρες) και συνεχώς η πολύπλοκη πραγματικότητα
εφεύρει τρόπους να δυσχεραίνει την κοινωνία σχέσεων. Ο κοινωνικός στίβος φαντάζει σαν «σικέ» αγώνας. Το κράτος της
διαφθοράς και της αναξιοκρατίας απλώνει το χέρι ως επαίτης και ζητιανεύει από
τους άφωνους πολίτες. Πτωχεύσαμε, κύριοι, λόγω πλούτου και στο βωμό μιας εξέλιξης
που δεν είναι τίποτα άλλο από ένας νέος κοινωνικός μεσαίωνας. Δεν είναι εξέλιξη
η λατρεία στο χρήμα, τις μεζονέτες, ξαπλώστρες, αυτοκίνητα και όλα τα επιπλέον
που η απληστία μας τρέφει.Αν μάλιστα θυμηθούμε και τον Leonardo da
Vinci με την εμβριθή σκέψη: «όταν μια κοινωνία τιμωρεί
την δολοφονία ενός ζώου όπως την δολοφονία ενός ανθρώπου , τότε έχει το
δικαίωμα να λέγεται πολιτισμένη», καταλαβαίνουμε πόσο μακριά είμαστε από την
εξέλιξη με την ανθρωπιστική της έννοια.
ερωτ 8η Τι
θέση έχει η πραγματικότητα στην Ποίηση ;
Η αληθινή τέχνη, δεν πρέπει να είναι μια σκιά
της πραγματικότητας ή μια αντανάκλαση του κόσμου γύρω μας αλλά μια ιδιόμορφη
αναδιοργάνωση και ανασημασιοδότησή του. Η μοντέρνα λογοτεχνία δεν προσπαθεί να κρύψει
ή να καλύψει το γεγονός ότι είναι μια κατασκευή αλλά, αντίθετα, προβάλλει
ξεκάθαρα τις τεχνικές διαδικασίες και τους μηχανισμούς που χρησιμοποιεί. Αυτή η
πλήρης αποκάλυψη ή απογύμνωση των μηχανισμών, μας υπενθυμίζει συνεχώς ότι αυτό που διαβάζουμε είναι κάτι
υλικό και τεχνητό, μια καλλιτεχνική κατασκευή που είναι αυτόνομη και δεν έχει
άμεση σχέση με την πραγματικότητα.Ένα ποίημα ολοκληρώνει την αποστολή του στον
εσωτερικό κόσμο του αναγνώστη. Υπό αυτή την οπτική ο ποιητής πρέπει να κοιτάζει συνεχώς τον εαυτό
του στον καθρέπτη και να ελέγχει τη συνείδησή του και την ευθύνη του απέναντι
στην πραγματικότητα που όμως αν και υποκειμενική δεν μπορεί να αγνοεί τον μέσο
αναγνώστη.
ερωτ 9η Ο
έρωτας η ομορφιά σώζουν την αλήθεια; τον κόσμο θα τον σώσουν ;
Από την εποχή των πρώτων βημάτων του homo sapiens το ζώο – άνθρωπος είχε πρόβλημα
τροφής – νερού – φωτιάς, αλλά έβρισκε χρόνο να σκαλίσει την σπηλιά- την
κοινότητα του- να ζωγραφίσει, να ομορφύνει αισθητικά τον χώρο του. Η έννοια του
«αισθητικά ωραίου» τον επηρέαζε, τον ευαισθητοποιούσε για να γίνει
επιταχυντικός συντελεστήςστην πορεία απελευθέρωσης από τον κλειστό κύκλο των
βιοτικών αναγκών που πάντα υπάρχουν. Ο
έρωτας και η ομορφιά είναι η ίδια η ζωή , ή τα πιο ακριβά δώρα που μας δίνει. Ο
κόσμος όσο πιο κοντά ζει στην απλότητα ,
όσο μπορεί να έχει το «Μηδέν Άγαν» στο
επίκεντρο της ζωής του, τόσο πιο πολύ βιώνει τα μονάκριβα αυτά δώρα.Αυτή είναι
η πιο απλή και ουσιαστική θέση που μπορώ
να υποστηρίξω.
ερωτ 10η Ο
πόνος κάνει τους ανθρώπους καλύτερους ;
Η εποχή μας
παράγει διαρκώς πόνο, νικητές και ηττημένους.
Αν έχουμε την ψευδαίσθηση ότι
μπορούμε να ξεφεύγουμε από τον πόνο, ότι μπορούμε να ανήκουμε στους άφθαρτους
είμαστε ανώριμοι και φοβισμένοι να δούμε τα λάθη μας. Η ζωή μας είναι μια
εναλλασόμενη διαδοχή στιγμών που κλείνουν μέσα τους τον πόνο , τα σφάλματα και
το αντίθετο. Το ουσιαστικό είναι όχι η αίσθηση του πόνου αλλά πως θα τον
δεχτούμε. Το μεγαλύτερο λάθος είναι η επικάλυψη
του με στιγμιαία παυσίπονα. Αν δούμε τα αίτια που τον προκαλούν θα οδηγηθούμε στον περιορισμό του.Μας
κάνει καλύτερους ανθρώπους όταν εμείς χαλυβδώσουμε την άμυνά μας με την
αυτοκριτική μας.
ερωτ. 11η Πόσα
ταλέντα μπορεί να έχει ένας δημιουργός ; είναι η προσωπικότητά του πολυσύνθετη;
Oι όμορφες
λέξεις στη ποίηση, το έντονο χρώμα στη ζωγραφική, το ύφος
και η ένταση στη μουσική αποτελούν αισθητά σύμβολα δημιουργίας
που προκαλούν μια ιδιότυπη συγκίνηση σε όλους. Αλλά το έργο και ο «στολισμός» του , διακρίνεται και αυτός σε
πολλές εντάσεις.Ανάλογα με τις εκφραστικές δυνατότητες που αναπτύσσει ο
δημιουργός αλληλεπιδρά με το κοινό.Πολλοί θεωρούν τον δημιουργό ως μια
ευαίσθητη προσωπικότητα πολυσύνθετη που όμως
αποκαλύπτεται δυναμικά από μια μόνο μορφή έκφρασης , δηλαδή ως ένα
ταλέντο σε έναν τομέα του πολιτισμού. Η θέση μου είναι αντίθετη.Η διαπίστωση
του Schopenhauer πως « όλες οι τέχνες τείνουν προς την κατάσταση
της μουσικής» αποκαλύπτει την αδιάσπαστη ενότητα της ψυχικής και πνευματικής ζωής μπροστά στον
λόγο, την εικόνα και τη μουσική. .Ο κινέζος
Kuo His
, από τον ενδέκατο αιώνα , διαπιστώνει αντίστοιχα, ότι
«το ποίημα είναι μια ζωγραφική χωρίς φόρμες και η ζωγραφική είναι ένα
ποίημα με φόρμες». Μέσα από αυτόν τον διάλογο που ανοίγει ο καλλιτέχνης ,
άλλοτε αντιπαραθέτοντας και άλλοτε βυθίζοντας
το εγώ του στις πραγματικότητες αποκαλύπτει τα μορφικά στοιχεία και τις
σχέσεις με ότι τον περιβάλλει .Το κοινό πνεύμα της τέχνης , είναι αυτό που
ονειρεύτηκε και ο Πλάτων ως το Ωραίο , που παρακινεί με όλες τις μορφές
του, τον άνθρωπο να βιώσει κάποτε μια
πολιτεία μικρών θεών επί γης. Ειδικά στην εποχή μας ο συνδυασμός των έξι
παραδοσιακών τεχνών με τις υπόλοιπες
«νέες» αποτελεί μια μεγάλη
πρόκληση για την δημιουργία ενός ενιαίου
αισθητικού αποτελέσματος. Η αφετηρία
είναι αυτή που αλλάζει και όχι το τέρμα. Με αφετηρία για παράδειγμα την ποίηση,
ως τον αμεσότερο τρόπο μετάδοσης ενός μηνύματος, μπορεί ο δημιουργός να
συνδυάσει ανάλογα και τις εκφραστικές δυνατότητες της μουσικής και της εικόνας
αλληλεπιδρώντας έτσι στη δημιουργία ενός σύνθετου θεάματος - ακροάματος. Το κοινό πνεύμα της τέχνης επιτρέπει
την ανάδυση της πολυσύνθετης προσωπικότητας του δημιουργού. Εγώ αισθάνομαι την
ίδια αισθητική ένταση μπροστά σε έναν πίνακα του Πικάσο όπως και σε ένα ποίημά
του.
ερωτ 12η Στή
δική σας συγγραφική πορεία τι θεωρείται ορόσημο;
Η πορεία μου
είναι μοναχική και η συγγραφική ως ορόσημο έχει την ελπίδα να μπορώ να
δημιουργώ . Θα έλεγα ότι η γνωριμία και
η φιλία μου με ανθρώπους των γραμμάτων
και των τεχνών , είναι αυτή που με κάνει να θεωρώ την διαδρομή
μοναδική και ενδιαφέρουσα.Το πραγματικό περιεχόμενο ενός έργου ανοίγει και
ανήκει στον αναγνώστη, ακροατή . Ο βαθμός συγκίνησης που προκαλεί ένας λιτός
στίχος για παράδειγμα είναι ένα ορόσημο πιο σημαντικό από την έκδοση ενός
βιβλίου.
ερωτ 13η Ο
καμβάς που υφαίνεται η ΙΣΤΟΡΙΑ είναι στέρεος ;
«Τα περισσότερα από όσα μας
συμβαίνουν» , έλεγε ο RILKE , “δε
μπορούμε να τα εκφράσουμε , ξετυλίγονται
μέσα σε μια σφαίρα που ποτέ καμιά
λέξη δεν την καταπάτησε” Κι από όλα πιο
αδύνατο είναι να εκφράσουμε, τις μυστηριακές δυνάμεις , που και η ίδια η ιστορία δε
γνωρίζει το τέλος , καθώς, υφαίνεται από την ανθρώπινη δική μας δράση. Ξεκινώντας από μια τέτοια διαπίστωση θα ήταν ίσως προτιμότερο η απάντηση μου να
έχει ποιητική χροιά.
ερωτ 14η
Ολοένα και περισσότερο ακούμε για την πάλη των σύγχρονων ανθρώπων με την
κατάθλιψη. Είναι το αποτέλεσμα του νέου τρόπου ζωής;
Οι πολίτες
νοιώθουν έντονα την απειλή από την αυξανόμενη εγκληματικότητα και η «ψυχολογία
της μάζας» τροφοδοτεί τις φωνές οργής
ενάντια στην δικαιοσύνη και την αστυνομία που παρουσιάζονται αδύναμες
να τους προστατέψουν. Η οργή
μεγαλώνει... Η αβεβαιότητα σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής σε παγκόσμια
κλίμακα μας θέτει μπροστά σε μια κρίση που αφορά στην κατανόηση.Ένα είδος
παγκόσμιας καταστροφολογίας εξαπλώνεται μέσα σε ένα κλίμα γενικής γκρίνιας,
μιζέριας και απογοήτευσης. Μια απαισιόδοξη προσέγγιση όμως, κινδυνεύει να χάσει
τη δυναμική της ανάλυσης βλέποντας εχθρούς που επιφέρουν πανικό και ακυρώνουν
το μέλλον. Τα προβλήματα είναι πολυδιάστατα έχουν ρίζες πολιτικές,
πολιτισμικές, ηθικές, ιστορικές, ψυχολογικές, Η αντιμετώπιση της ζωής με αμιγώς
οικονομικούς όρους είναι μια προσέγγιση προβληματική και αυτό οδηγεί σε μαζική κατάθλιψη. Όταν πλέον ο
πολίτης βιώνει στον οικείο χώρο του καθημερινά αυτά τα προβλήματα είναι λογικό
να υπάρχει έντονη συναισθηματική φόρτιση , που παράγει παθογόνες ψυχολογικές εντάσεις που φτάσουν από τις
απλές νευρώσεις σε κατάθλιψη ακόμα και ψυχώσεις.
ερωτ 15η Η
συνείδηση είναι ζωντανή σε όλους ; ή αργοπεθαίνει καθώς πεθαίνουν οι
αντιστάσεις -οι άμυνες;
Εστιάζω στη
κοινωνική συνείδηση. Η κρίση των θεσμών και αξιών είναι αυτή που διαταράσσει
και κλονίζει την συνείδηση του πολίτη.Σήμερα ο κόσμος βρίσκεται σε μια φάση εξαιρετικά αβέβαιη και λείπουν τα σημεία
αναφοράς για έναν προσανατολισμό την ώρα της κρίσης που προηγείται του τέλους
μιας εποχής και της γέννησης μιας νέας.Φοβόμαστε σοβαρές οπισθοδρομήσεις που
θα οδηγήσουν σε μια πλανητική κατάσταση υπερβολικά αβέβαιη. Οι πολίτες
συνεχίζουν να αναζητούν νόημα στις ίδιες αξίες και αισθάνονται την ανάγκη να
ορίσουν ένα συλλογικό πρόγραμμα με σκοπούς και ξεκάθαρους στόχους.Πώς να γίνει
όμως αυτό όταν τα πάντα εκρήγνυνται; Πως να κατανοήσει τις διαρθρωτικές αλλαγές
ο σημερινός άνθρωπος μέσα από καταρρακωμένες αντιστάσεις και άμυνες; Αν οι άνθρωποι στις δεκαετίες του ’50 και του
΄60 άντεξαν την κατάρρευση των παραδοσιακών αξιών - και μάλιστα την εξύμνησαν
ως απελευθέρωση- είναι γιατί παράλληλα αντικαταστάθηκαν από άλλες πεποιθήσεις,
όπως την πρόοδο και την επιστήμη , που στηρίζονται στην παντοδυναμία της
λογικής.Ποια λογική σήμερα μπορεί να κρατήσει μια συνείδηση άτρωτη;
ερωτ 16η Κάθε
μορφή εξουσίας αφήνει μόνο πικρή γεύση ; εξεγείρει τους νέους ανθρώπους
Ζούμε την
εποχή «πεθαίνω σαν Χώρα σκοτώνοντας την
εκπαίδευση των νέων».Απλουστευτικά πολλές φορές , λέμε ότι οι νέοι , ούτε με την ποίηση
ασχολούνται ούτε γενικότερα με τον Λόγο.Δικιά μου γνώμη είναι ότι κάθε εποχή
έχει τους δικούς της τρόπους έκφρασης που διαφέρουν ποιοτικά. Για
παράδειγμα αναφέρω την μουσική
των νέων και την δύναμη του στίχου της
μέσα από την δική τους μουσική έκφραση. Αν δεν έχουμε στερεότυπα και βουλοκέρι
στα αυτιά θα μείνουμε άναυδοι με την δυναμική που αναδύουν. Αντίστοιχα, οι σημερινοί «γλωσσαμύντορες» είναι συνήθως ακραιφνείς
φανατικοί της απλότητας.Αυτό αφαίρεσε από την σχολική αγωγή , ύπουλα,
σιγά-σιγά, τον κεντρικό και βαθύτερο σκοπό της ποίησης, όπως και της γραμματικής (για παράδειγμα αναφέρω
τα ανώμαλα και ελλιπή ρήματα της δοκίμου αττικής διαλέκτου).
Ο
ΚΑΛΒΟΣ με σοφία μας είπε:
H Πατρίδα απεμπόλησε την νεολαία, άνοιξε ξανά τον
δρόμο της ξενιτειάς.
«Ας μη μου δώσει η μοίρα μου / εις ξένη γη
τον Τάφο / είναι γλυκύς ο θάνατος / μόνον όταν κοιμώμεθα εις την Πατρίδα»
ερωτ 17η Η
απομόνωση, η μοναχικότητα , η μοναξιά , ο φόβος , η οικονομική δυσχέρεια ,
είναι η αιτία των συχνών αυτοκτονιών ;
Η εικόνα που πλάθουμε
για την ζωή μας , τους στόχους και το μέλλον γενικότερα, συντίθεται από ένα σύνολο λεπτομερειών.
Όταν διαταράσσεται αυτή η ισορροπία , όταν οι λεπτομέρειες παίρνουν τραγικές διαστάσεις , το ψυχικό
οικοδόμημα καταρρέει.Η κοινωνική σήψη
και δυσαρμονία , η διόγκωση των προβλημάτων σε όλα τα επίπεδα , όπως αναφέρατε
, εισχώρησε ύπουλα και ασύστολα στον εσωτερικό μας κόσμο. Οι ατομικές απόπειρες
για λύσεις πραγματοποιούνται σε ένα κλίμα πανικού που στα θεμέλια του κατοικούν
οι πιο άσχημες και ακραίες ενέργειες όπως αυτή της αποχώρησης. Η τραγική διόγκωση του ποσοστού των αυτοκτονιών είναι ένα μεγάλο κοινωνικό αλλά και
φιλοσοφικό θέμα που μας καλεί να επαναπροσδιορίσουμε τον πολιτισμό μας αλλά τις
διαπροσωπικές μας σχέσεις.
ερωτ 18η Τι θα
μας βγάλει από το αδιέξοδο ; το πηγάδι έχει πάτο που έχουμε πέσει μέσα ;
Το να δέχεται
ο σημερινός άνθρωπος, να μην έχει καμιά απάντηση για την πτώση στο «άπατο»
πηγάδι και να θεωρεί ότι όλα είναι μια παγκόσμια συνωμοσία δηλώνει το υπαρξιακό
μας πρόβλημα σε όλο του το μεγαλείο.Ο πανικός της πτώσης μεταθέτει τα
προβλήματα σε επιφανειακές αναλύσεις, διχασμούς και μετάθεση ευθυνών.Το έντιμο
και ειλικρινές είναι να τεθούν όλα τα ζητήματα , μια και καλή σε ελεύθερο διάλογο με τους αντίστοιχους φορείς και
ειδικούς. Μπορεί να μη βρεθούν λύσεις , αλλά η ενημέρωση αποτελεί την αρχή της
κατανόησης και της συναίνεσης.Τα πιο
ζωντανά και πιο ώριμα , τα πιο «αβαθή» του πηγαδιού με τόλμη αντιμετώπισης θα
διορθωθούν. Όταν συνειδητοποιήσουμε ότι οι χαμηλόμισθοι, οι φτωχοί και οι
ευπαθείς ομάδες , δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα , γιατί τίποτα δεν έμεινε να
χάσουν, ίσως τότε δούμε πιο καθαρά .Ισως τώρα επιστρέφουμε στη φυσική μας κατάσταση , την ανθρώπινη δηλαδή με ηθική
υπόσταση. Ίσως η κρίση ήταν πριν , υποστηρίζουν πολλοί διανοούμενοι. Ο
Σημερινός Θεός δεν θέλει «πιστούς» αλλά αποκλειστικά ελεύθερους
στοχαστές. Στοχαστές που δεν θα δεσμεύονται από καμιά παραδοχή και δεν θα
εμποδίζονται από καμιά καθιερωμένη «αλήθεια» . Τελικά,
χρειάζεται η αποφυγή της μίζερης λογικής
«τίποτε δεν γίνεται» , αλλά
κυρίως η απελευθέρωση από τα πλοκάμια που ελέγχονται από ένα φοβισμένο
ψηφοθηρικό εγκέφαλο.
ερωτ 19η Οι
Ελληνες είμαστε στα πρόθυρα μαζικής παράκρουσης ;
Η Ελλάδα
έγινε μικρότερη του Ελληνισμού της. Οι πολιτικοί μας ψωμοζητούν πράγματα
που η εθνική μας ταυτότητα κοκκινίζει. Αυτό συρρικνώνει και τρομάζει σε όλα τα επίπεδα. Ταΐσαμε το φάντασμα που μας καταβροχθίζει . Ακόμη και η τέχνη , η ποίηση και γενικά ο πολιτισμός , διοχετεύονται ως delivery διαδικτυακό! Η
παράκρουση έχει αναπτύξει μια δυναμική , ξεφεύγοντας από τον έλεγχο ακόμη και
των δυνάμεων που την πυροδότησαν και την αναπαραγάγουν. Έτσι φτάσαμε να ζούμε σε
αυτό το κοινωνικό «έκτρωμα» που θρέφει την μαζική υστερία και παράκρουση.
«Αυτή
είναι η πατρίδα μου.
από
σπίθες αρχέγονου
φωτός.
όπου και πάλλεται
η
λογική σε δυσπεψία»
ερωτ..20η Ποιά
είναι τα όνειρά σας ; τα μελλοντικά σχέδιά σας ;
Να βλέπω βήμα-βήμα την πρόοδο και την εξέλιξη όχι
μόνο προς το τεχνοκρατικό σκέλος του πολιτισμού μας αλλά κυρίως προς το
ανθρωπιστικό.Να πολλαπλασιάζεται η
ομορφιά , η κοινωνική ευαισθησία και η παιδεία να καλλιεργεί σφαιρικά τον
άνθρωπο. Ως μελλοντικά σχέδια έχω μόνο , να
συμμετέχω σε αυτή την αλλαγή…
Ποίηση-Λογοτεχνία
Θανάσης Πάνου
.....
